UNESCO Werelderfgoed Kathedraal van Hildesheim

De laat-Romaanse bronzen doopvont werd rond 1226 gemaakt, waarschijnlijk in een werkplaats in Hildesheim. Men vermoedt dat de Hildesheimse domprovoost Wilbrand von Oldenburg-Wildeshausen de opdrachtgever ervan is. Het indrukwekkende bronzen gietwerk is 1,70 meter hoog en heeft een diameter van 96 centimeter. De expressieve, decoratieve beeldtaal wijst op gotische stijlelementen.

De romaanse luchter, die bisschop Hezilo in 1061 aan de dom schonk, is indrukwekkend qua omvang en vormgeving: de luchter heeft een doorsnede van zes meter. Verguld koper laat het opulent vormgegeven goudsmeedkunstwerk schitteren in het licht. Latijnse inscripties brengen boodschappen over die de wielvormige kroonluchter identificeren als een symbool van het hemelse Jeruzalem: de stadsmuur met twaalf torens, twaalf open poorten en kantelen met 72 kaarsen.

De Hezilo-kroonluchter is de oudste en grootste van de in totaal vier overgebleven middeleeuwse wielvormige kroonluchters (de Azelin- of Thietmar-kroonluchter in de dom van Hildesheim, Barbarossa-kroonluchter in de dom van Aken en Hartwig-kroonluchter in het klooster van Comburg). De Hezilo-kroonluchter hing in het langschip totdat de dom werd vernield in 1945. Na de wederopbouw van de dom kreeg het een plaats boven het hoogaltaar. De kroonluchter werd tussen 2002 en 2007 uitvoerig gerestaureerd en keerde in 2014 terug naar zijn oorspronkelijke plaats in het langschip.

De Azelin- of Thietmar-kroonluchter is één van de in totaal vier overgebleven middeleeuwse wielvormige kroonluchters (de Hezilo-kroonluchter in de dom van Hildesheim, Barbarossa-kroonluchter in de dom van Aken en Hartwig-kroonluchter in het klooster van Comburg).

Het Mariabeeld, bekend als de 'Tintenfassmadonna' (verwijzend naar de inktpot in haar rechterhand), is de beschermheilige van de Mariendom. Het werd rond 1430 door een onbekende beeldhouwer uit Nedersaksen in gotische S-vorm uit eikenhout gesneden. Moeder en zoon kijken bevallig op de beschouwers neer. Hun statige hoogte van 1,80 meter en de zeldzame vormgeving maken zowel indruk op bezoekers als vakmensen. Terwijl Maria haar zoon, met een pen en een rol papier in de hand, in haar linkerarm draagt, overhandigt ze hem met haar rechterhand een inktpot.

Bisschop Bernward heeft in 1015 de opdracht gegeven om de beide 4,72 meter hoge deurvleugels voor de westelijke ingang van de dom te bouwen. Ze zijn vernoemd naar hun bedenker en nemen een bijzondere plaats in tussen de middeleeuwse deuren: ze behoren tot de hoogste van hun tijd. Voor het eerst sinds de oudheid bevat een deur weer een indrukwekkend sculpturaal beeldprogramma. Elke vleugel is uit één stuk gegoten uit brons.

Het ontwerp van de crypte dateert van 1061 en de bouw van de dom onder bisschop Hezilo. Hezilo liet de crypte verbinden met de oudere cirkelvormige crypte om zo één grote, driebeukige ruimte te vormen die destijds was voorbehouden voor het Maria-altaar. Onder de crypte werden tijdens de renovatiewerkzaamheden in het oostelijke deel overblijfselen van de eerste Marienkapelle van Lodewijk de Vrome gevonden. In het westelijke deel van de crypte bevindt zich de reliekschrijn van bisschop Godehard, die in 1038 overleed.

Rond 1770 werd de crypte herbouwd in barokke stijl, maar aan het einde van de 19e eeuw kreeg ze haar oorspronkelijke Romaanse karakter terug. Na de wederopbouw in 1960 werd de crypte gebruikt als sacramentskapel. Tijdens de renovatiewerkzaamheden werden de oude ingangen aan de voorzijde van het hoogaltaar weer vrijgemaakt.

Volgens de legende staat de rozenstruik al bijna 1200 jaar bij de dom van Hildesheim. Elk jaar van eind mei tot begin juni siert de rozenstruik de apsis van de dom met zijn lichtroze bloemen. De stichtingslegende van het bisdom gaat terug tot de 1000 jaar oude rozenstruik: in 815 liet keizer Ludwig de Vrome een kostbaar relikwie van Maria achter aan een tak van een boom. Toen hij later opmerkte dat hij het relikwie kwijt was en het wilde terughalen, kon het niet meer uit de takken worden gehaald. Ludwig zag dit als een goddelijk teken en liet de Marienkapelle op deze plek bouwen en vestigde er de nieuwe bisschopszetel.

De Steinbergkapel, gebouwd rond 1405, ligt aan de linkerkant van het Nordparadies en is vernoemd naar de oprichter ervan, Lippold von Steinberg (ca. 1325 - 1415). Restanten van muurschilderingen, waarschijnlijk van de patroonheiligen van de dom en heiligen, maar ook gedeeltelijk bewaarde inscripties, getuigen van het oorspronkelijke doel van de dom: het eren van de patroonheiligen van de dom. Als domheer in de 15e eeuw droeg Lippold von Steinberg in aanzienlijke mate bij aan de bouwkundige uitbreiding en inrichting van de dom.